افکارسنجی از شهروندان مشهدی 1402

افکارسنجی از شهروندان مشهدی ۱۴۰۲

پروژه افکارسنجی از شهروندان مشهدی

فهرست مطالب

مقدمه

افکارسنجی به عنوان یکی از روش‌های تحقیقاتی در علوم اجتماعی، می‌تواند در سیاست‌گذاری برای کاهش مصرف آب کمک کند. این‌گونه طرح‌ها هم‌چنین، می‌توانند عوامل مؤثر بر مصرف آب را شناسایی کرده و برنامه‌های آموزشی و ترویجی برای کاهش مصرف آب طراحی کنند. به علاوه، طرح‌های نگرش‌سنجی می‌توانند به سیاستگذاران کمک کنند تا نیازها و نگرش‌های خاص جامعه را در خصوص مصرف آب شناسایی کنند و سیاست‌ها و برنامه‌های مناسب را برای کاهش مصرف آب طراحی کنند.

در طرح­های افکارسنجی از ابزارهایی مانند پرسشنامه و مصاحبه برای جمع‌آوری داده‌های مرتبط با مصرف آب استفاده می‌شود. سپس با تحلیل این داده‌ها، می‌توان به نتایجی دست یافت که در سیاست‌گذاری برای کاهش مصرف آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال:

۱. شناسایی عوامل مؤثر در مصرف آب: با انجام افکارسنجی می‌توان عوامل مؤثر در مصرف آب مانند عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و فنی را شناسایی کرد و در سیاست‌گذاری برای کاهش مصرف آب مورد استفاده قرار داد.

۲. تعیین نقاط ضعف و قوت در برنامه‌های کاهش مصرف آب: با انجام افکارسنجی می‌توان نقاط ضعف و قوت برنامه‌های کاهش مصرف آب را شناسایی کرد و در سیاست‌گذاری برای بهبود عملکرد برنامه‌ها استفاده کرد.

۳. ارزیابی اثربخشی سیاست‌های کاهش مصرف آب: با انجام افکارسنجی می‌توان اثربخشی سیاست‌های کاهش مصرف آب را ارزیابی کرد و در صورت لزوم اقدامات لازم برای بهبود عملکرد سیاست‌ها را انجام داد

برای شناسایی عوامل موثر در مدیریت مصرف آب، می‌توان از پرسشنامه استفاده کرد. در این پرسشنامه سوالاتی در مورد عوامل مختلفی که می‌تواند بر مصرف آب تأثیر بگذارد، از منظرهای فرهنگی و اجتماعی، اقتصادی و فنی مطرح می‌شود. این سوالات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

در کل، با استفاده از پرسشنامه می‌توان عوامل مؤثر بر مصرف آب را شناسایی نمود و در سیاست‌گذاری برای کاهش مصرف آب مورد استفاده قرار داد. لذا این طرح حسب نیاز طرح «مشهد؛ شهر حساس به آب/دوستدار آب»، ذیل قرارداد” ارزیابی تغییرات مصرف آب شهروندان حاصل از اجرای فناوری های نرم در راستای تحقق اهداف طرح حساس به آب در سال ۱۴۰۲″ مورخ ۱۳/۰۶/۱۴۰۲ منعقد شد و به بررسی وضعیت موجود و میزان حساسیت شهروندان به مصرف آب و روش های ترویجی و آموزشی،  به منظور آگاهی از اثربخشی اقدامات و هدف گذاری صحیح در تولید محتوای مناسب و روش‌های آموزشی موثر، پرداخت.

اهداف طرح

بر اساس مرور تجربیات سایر کشورها در حوزه سیاستگذاری کنترل مصرف آب و با توجه به لزوم اقدامات اساسی و نیز فوری در این باره در شهر مشهد، می‌توان اهداف زیر را برای انجام یک طرح  افکارسنجی و نگرش‌سنجی در این زمینه بیان کرد:

۱- سنجش افکار و نگرش شهروندان مشهدی درباره بحران آبی و روش‌های مدیریت مصرف آب خانگی

۲- ارائه راهکارهای مناسب برای ترویج و افزایش مدیریت بهینه مصرف آب خانگی در گفتگوی نخبگان

مراحل اجرای طرح

طرح حاضر بر حسب اهداف اصلی آن در دو فاز انجام شد. در فاز اول از روش کمی پهنانگر و تکنیک پیمایش تلفنی استفاده شد. هدف فاز اول، نظرسنجی از مردم مشهد درباره نگرش آن‌ها به بحران آبی این شهر و روش‌های مدیریت مصرف آب خانگی بود. در فاز دوم که هدف آن ارائه راهکارهای مناسب برای ترویج و افزایش مدیریت بهینه مصرف آب خانگی بود، نتایج حاصل از فاز اول، در جلسات گفتگوی کانونی نخبگان ارائه شده و از طریق بارش فکری و تحلیل علمی و روشمند محتوای این جلسات، راهکارهای مناسب شناسایی و به متولیان امر ارائه شد.

  • پرسشنامه توسط مرکز افکارسنجی دانشگاه فردوسی مشهد تدوین و ضمن طرح موضوع در کارگروه طراحی فرآیند و کنترل کلان پروژه طرح حساس به آب، موارد تکمیل گردید و نمونه تصادفی نیز از بانک اطلاعاتی آبفا و مرکز افکارسنجی، توأمان استخراج گردید.
  • اجرای طرح پیمایش تلفنی از ۲۳۴۴ نفر شهروند بالای ۱۵ سال شهر مشهد، در مهرماه سال ۱۴۰۲ طی بازه زمانی یک هفته توسط مرکز افکارسنجی دانشگاه فردوسی صورت پذیرفت.
  • در مورد ورود اطلاعات، برای جلوگيری هرچه بيشتر از خطای ورود اطلاعات، داده‌ها به وسيله افراد آموزش‌ديده وارد شده و سپس ۱۰ درصد نمونه مجدداً وارد شده تا خطاهای احتمالی اندازه‌گيری شود. پس از اطمينان از گردآوری و ورود صحيح داده‌ها، در نهايت داده‌ها برای تجزيه و تحليل نهايی به تناسب و برحسب نياز وارد نرم‌افزارهای تحليل آماری مانند SPSS شد.
  • نتایج حاصل از پیمایش، در جلسات کانونی نخبگانی در سه رسته «اقتصادی ـ مدیریتی»، «فرهنگی ـ اجتماعی» و «فنی ـ مهندسی» با چینش خبرگان و صاحب‌نظران از مجموعه خبرگان دانشگاهی، بدنه کارشناسی، دستگاه‌های اجرایی و آبفا مشهد برگزار شده؛ که بر اساس یافته‌های پیمایش، نظرات، پیشنهادها و راهکارها مطرح شد.

 

وضعیت به روز شده طرح

با توجه به ضرورت اجرای طرح افکارسنجی از شهروندان مشهدی در سه سال اجرای طرح مشهد؛ شهر حساس به آب/دوست­دار آب، برنامه‌ریزی شده تا هر سال این طرح اجرا شده تا میزان حساس ­سازی شهروندان با توجه به اقدامات صورت گرفته ارزیابی گردد. لذا برنامه اجرای این طرح برای سال دوم و سوم طرح در دست اقدام می­ باشد.

 

گزارش‌های طرح

گزارش نتایج پیمایش اولیه افکارسنجی از شهروندان مهرماه ۱۴۰۲

مهر ماه ۱۴۰۲ خورشیدی

دریافت گزارش

گزارش نهایی تحلیل پیمایش افکارسنجی

آذر ماه ۱۴۰۲ خورشیدی

دریافت گزارش